Sức mạnh của tutorial ngầm trong game

Khi người chơi học mà không nhận ra mình đang được dạy

Tutorial là một phần thiết yếu trong nhiều game, nhưng việc làm sao để hướng dẫn người chơi mà không phá vỡ dòng chảy của trải nghiệm? Đây chính là nghệ thuật của "tutorial ngầm" — cách thiết kế để người chơi học mà không cảm thấy bị kéo ra khỏi thế giới game. Một tutorial ngầm thành công không chỉ đơn giản truyền đạt thông tin, mà còn khiến quá trình học hỏi trở thành một phần tự nhiên và liền mạch trong hành trình khám phá của người chơi.

Những tựa game kinh điển như Super Mario Bros. đã áp dụng ngôn ngữ thiết kế này từ rất sớm. Ngay trong cảnh đầu tiên, game bố trí một chiếc nấm điện hình đi tới người chơi. Khi bạn chạm vào nó, nhân vật Mario lớn lên. Một bài học cơ bản về sức mạnh và phát triển đã diễn ra mà không cần bất kỳ hướng dẫn chữ viết nào. Người chơi tự trải nghiệm, tự liên kết nguyên nhân và kết quả, và ghi nhớ thông tin một cách tự nhiên.

Tutorial ngầm hoạt động dựa trên nguyên lý rằng người chơi có bản năng tò mò mạnh mẽ, sẽ tự tìm cách tương tác với môi trường xung quanh và từ đó tự đút kết ra những bài học cần thiết. Ví dụ nổi bật là trong Portal, bạn bị "nhốt" trong một căn phòng kín, và cách duy nhất để thoát ra là học cách sử dụng súng portal. Không có hướng dẫn cứng nhắc nào, chỉ có một tình huống logic buộc người chơi phải tự tìm ra giải pháp.

Ngoài ra, Celeste cũng thể hiện xuất sắc việc dạy người chơi bằng cách bố trí level để họ buộc phải làm quen với cơ chế nhảy tường, dash, bám tường, chỉ qua việc chơi và thất bại, thay vì cần những hộp thoại dài dòng.

Các nguyên tắc vàng của tutorial ngầm