Game và phim: Tại sao việc chuyển thể từ game sang phim thường thất bại?
Phân tích những thách thức cốt lõi khiến các dự án điện ảnh và truyền hình chuyển thể từ game hiếm khi đạt được thành công.
Trong thế giới giải trí, việc chuyển thể các tác phẩm từ một phương tiện truyền thông này sang một phương tiện khác là chuyện thường tình. Từ sách thành phim, truyện tranh thành phim hoạt hình, hay kịch thành nhạc kịch, đã có vô số câu chuyện thành công. Tuy nhiên, khi nói đến việc chuyển thể game sang phim điện ảnh hoặc truyền hình, tỷ lệ thành công lại thấp đến đáng ngạc nhiên. Trong nhiều thập kỷ, các dự án này thường bị giới phê bình và khán giả đón nhận một cách lạnh nhạt, và thậm chí trở thành nỗi thất vọng lớn.
Vậy, điều gì đã khiến việc chuyển thể từ game sang phim trở nên khó khăn đến vậy? Lý do không chỉ nằm ở việc thiếu kịch bản hay diễn xuất, mà còn ở một thách thức cốt lõi: sự khác biệt về bản chất giữa hai loại hình nghệ thuật này.
Mâu thuẫn cốt lõi: Tính tương tác và kể chuyện
Lý do lớn nhất khiến các bộ phim chuyển thể từ game thường thất bại nằm ở sự khác biệt cơ bản giữa cách game và phim kể chuyện.
Phim là trải nghiệm thụ động: Phim điện ảnh và truyền hình là một hình thức kể chuyện tuyến tính, nơi khán giả là người quan sát thụ động. Câu chuyện được sắp đặt sẵn, và mọi thứ đều được kiểm soát bởi đạo diễn và biên kịch. Vai trò của khán giả chỉ là tiếp nhận câu chuyện một cách trọn vẹn.
Game là trải nghiệm tương tác: Ngược lại, game là một hình thức kể chuyện tương tác, nơi người chơi là nhân vật chính. Quyền tự quyết (agency) là yếu tố cốt lõi của trải nghiệm game. Người chơi không chỉ xem câu chuyện diễn ra, mà còn định hình nó thông qua các hành động, lựa chọn, và kỹ năng của mình.
Khi một bộ phim chuyển thể từ game, nó buộc phải loại bỏ yếu tố tương tác này. Người chơi, vốn quen với việc là nhân vật chính, bỗng chốc bị đẩy ra làm khán giả. Trải nghiệm cá nhân, sự gắn kết mà họ đã dành hàng chục, hàng trăm giờ để xây dựng, hoàn toàn biến mất. Một câu chuyện game hay có thể trở thành một bộ phim dở chỉ vì thiếu đi sự tham gia của người chơi. Ví dụ, sự hấp dẫn của The Last of Us không chỉ nằm ở cốt truyện mà còn ở sự gắn kết cảm xúc mà người chơi xây dựng với Ellie và Joel thông qua gameplay căng thẳng và đầy thử thách. Khi yếu tố đó bị lược bỏ, trải nghiệm sẽ không còn trọn vẹn.
Áp lực về cốt truyện và thời lượng
Các bộ phim chuyển thể từ game còn phải đối mặt với áp lực lớn trong việc xử lý cốt truyện:
Thời lượng giới hạn: Một tựa game AAA có thể kéo dài hàng chục, thậm chí hàng trăm giờ chơi, với cốt truyện phức tạp, nhiều nhân vật và các tuyến nhiệm vụ phụ. Một bộ phim điện ảnh chỉ có 90-120 phút không thể nào truyền tải hết tất cả. Việc cố gắng gói gọn một cốt truyện đồ sộ vào một thời lượng ngắn thường dẫn đến việc phải lược bỏ nhiều chi tiết quan trọng, khiến câu chuyện trở nên hời hợt và thiếu chiều sâu.
Sự khác biệt về tông màu và nhịp điệu: Phim và game có nhịp điệu khác nhau. Trong khi phim phải duy trì một nhịp độ nhanh và hấp dẫn để giữ chân khán giả, game có thể có những khoảnh khắc yên tĩnh để người chơi khám phá, suy ngẫm, hoặc chỉ đơn giản là đi loanh quanh. Việc chuyển thể một nhịp độ game sang phim mà không làm mất đi bản chất của nó là một thách thức lớn.
Vấn đề về sự trung thành và kỳ vọng của người hâm mộ
Một trong những rào cản lớn nhất đối với các bộ phim chuyển thể là kỳ vọng của người hâm mộ. Cộng đồng game thủ thường rất gắn bó với các tựa game yêu thích của họ và có những hình dung rất cụ thể về cốt truyện, nhân vật và thế giới.
Sự trung thành quá mức: Nếu một bộ phim quá trung thành với nguyên tác, nó có thể trở nên khó hiểu đối với khán giả đại chúng. Tuy nhiên, nếu nó thay đổi quá nhiều để phù hợp với định dạng phim, nó có nguy cơ làm phật lòng người hâm mộ trung thành.
Hình ảnh trong tâm trí: Mỗi người chơi có một trải nghiệm game khác nhau và một hình ảnh riêng về nhân vật. Việc một diễn viên cụ thể được chọn để thể hiện một nhân vật game yêu thích có thể không đáp ứng được kỳ vọng của tất cả mọi người, dẫn đến những chỉ trích ngay từ đầu.
Kết luận: Vị trí của game và phim trong tương lai
Mặc dù có nhiều thách thức, các dự án chuyển thể từ game gần đây đã bắt đầu tìm thấy hướng đi đúng. Các series truyền hình như Arcane (chuyển thể từ League of Legends) hay The Last of Us đã chứng minh rằng việc chuyển thể có thể thành công nếu nó tôn trọng nguyên tác, nhưng vẫn đủ sáng tạo để phù hợp với định dạng mới.
Bí quyết dường như là tập trung vào việc kể một câu chuyện hay, sử dụng các nhân vật và thế giới đã có sẵn, thay vì chỉ cố gắng tái hiện lại gameplay. Thay vì đặt câu hỏi "Làm sao để chuyển thể một game thành phim?", có lẽ chúng ta nên hỏi "Làm thế nào để kể một câu chuyện hay trong thế giới game này?" và để mỗi phương tiện tự do thể hiện thế mạnh của mình.
Nếu bạn tin rằng game có thể mang lại những giá trị sâu sắc hơn, hãy tham gia lớp học Cảm tình Điện tử! Đây là nơi chúng ta sẽ cùng phân tích cách game truyền tải thông điệp và tạo ra ảnh hưởng tích cực, không chỉ về thiết kế game mà còn về những giá trị văn hóa, xã hội mà game mang lại. Đừng bỏ lỡ cơ hội này!